اطلاعاتي درباره ساز شناسي

براي طبقه بندي موسيقي لازم بود علمي شكل بگيريد. ارگانولوژي نام ديگر ساز شناسي است. سازها تقسيم‌بندي‌هاي متفاوتي دارند. اما اگر از لحاظ شكل ظاهري بخواهيم آن را بررسي كنيم بايد با جزئيات و نحوه نواختن آن بيشتر آشنا شويم. در ادامه مطلب با انواع آن آشنا شويد.

در ابتدا بهتر است با مفهوم ارگانولوژي آشنا شويم. پس از آن دسته بندي سازها را برايتان توضيح مي‌دهيم. سازها در هر فرهنگي استفاده به خصوصي دارد. برخي از سازها در دسته بندي‌هاي مختلف در كشورها براي برگزاري مراسمات نظامي استفاده مي‌شود، اما از همان سازها در كشور ديگري ممكن است در مراسمات ديگري استفاده شود.

براي آشنايي كامل با مفاهيم اوليه سازها و دنياي موسيقي به دنبال بهترين آموزشگاه موسيقي باشيد و در نهايت نكات بيشتري را با جستجو در فضاي وب به دست آوريد.

ساز شناسي چيست؟

ساز يك ابزار نواختن است. با ساز موسيقي شكل مي‌گيرد و با اضافه شدن آواز به آن، يك قطعه موسيقي زيبا پديد مي‌آيد. اين مفاهيم، جزو مفاهيم پايه‎اي است كه اگر مي‌خواهيد وارد دنياي موسيقي شويد بهتر است با آن‌ها آشنا شويد.

سازها به طور كلي به چند دسته تقسيم مي‌شوند كه عبارتند از:

•         سازهاي زهي
•         سازهاي بادي
•         سازهاي كوبه‌اي يا ضربي
•         سازهاي صفحه كليد دار يا شستي دار
•         سازهاي الكترونيك

سازهاي زهي (آرشه‌اي يا زخمه‌اي)

دسته‌اي از سازها هستند كه با لرزش زه يا سيم، صداي آن به گوش مي‌رسد. در واقع مي‌توان با زخمه زدن بر روي سيم‌ها يا كشيدن آرشه بر روي سيم صداي ساز را شنيد. سازهاي زهي به 2 دسته زهي كمانه‌اي و زهي ضربه‌اي تقسيم مي‌شوند. در سازهاي كمانه‌اي بايد توسط چوب كمانه‌اي بر روي ساز كشيد. ويولن و كمانچه از انواع سازهاي زخمه‌اي كمانه‌اي هستند.

اما در سازهاي زهي ضربه‌اي همانطور كه از نامش پيداست بر روي زه يا سيم، ضربه زده مي‌شود. پيانو، سنتور و چنگ از انواع سازهاي زهي ضربه‌اي هستند.

سازهاي بادي

سازهاي بادي يكي از قديمي‌ترين سازهاست كه انسان‌ها بعد از كشف سازهاي كوبه‌اي به اختراع آن پرداختند. در گذشته‌هاي دور از يك استخوان بزرگ سوراخ شده، ساز بادي ساخته مي‌شد.

سازهاي بادي به 2 دسته ساز بادي چوبي و ساز بادي برنجي تقسيم مي‌شوند. براي تقسيم بندي سازهاي بادي به نحوه توليد صدا در قسمت دهاني آن دقت كنيد. در واقع دسته بندي برنجي يا چوبي بودن آن بر اساس جنس اين قسمت نامگذاري مي‌شود.

براي مثال ساز فلوت، قسمت بدنه آن فلزي است. اما در دسته سازهاي بادي چوبي قرار گرفته و دليل آن هم قسمت دهاني ساز است كه از جنس چوب ساخته مي‌شود.

سازهاي كوبه‌اي يا ضربي

سازهاي ضربي يا كوبه‌اي هم مي‌توان زاز نامش حدس زد كه بايد توسط ضربه‌هايي هماهنگ آن را نواخت. ضربه زدن، ساييدن و … اعمالي است كه باعث توليد صدا در اين سازها مي‌شود. بشر در سال‌هايي ابتدايي كه با موسيقي آشنا شد، از سازهاي ضربي استفاده مي‌كرد. به طوري كه گفته مي‌شود پس از صداي انساني يكي از قديمي‌ترين صداها شناخته مي‌شود.

دف، دايره، تنبك، طبل، سنج، زنبورك، هنگدرام، كوزه، بانگو، كاخن، دهل، تمپو  و … نمونه‌هايي از سازهاي كوبه‌اي هستند.

سازهاي صفحه كليد دار

به اين دسته از سازها، سازهاي شستي دار هم گفته مي‌شود. براي نواختن اين دسته از سازها، از صفحه كليد استفاده مي‌شود. آكاردئون، ارگ، حتي ارگ بادي، پيانو، چلستا و … از انواع سازهاي صفحه كليددار هستند. در اين سازها، هر نت بر روي يك كليد از ساز ساخته شده است.

در صورتي كه به ساز شناسي مسلط باشيد، با انواع سازهاي صفحه كليد دار آشنا مي‌شويد. دايره سازها به قدري متنوع است كه شايد نام چند ساز به گوشتان نخورده باشد.

سازهاي الكترونيك

صداي اين دسته از سازهاي به روش‌هاي الكترونيك قابل شنيدن مي‌شود. اولين بار در سال 1904 سازهاي الكترونيك اختراع شدند.

ارگ برقي، ترمين، سينتي سايزر، كيبورد، گيتار الكتريك، گيتار بيس، سه تار الكتريك از انواع سازهاي الكترونيك است.