ساكسيفون يك نوع ساز بادي است كه بيشتر در گروه‌هاي موسيقي جاز از آن به عنوان ساز اصلي ياد مي‌شود. اگرچه اين آلت موسيقي حدود 150 سال پيش اختراع شده؛ اما ساكسيفوني كه ما امروزه آن را بيشتر مي‌شناسيم، يكي از سازهاي جديدي است كه توسط آنتوان ژوزف (آدولف) ساكس اختراع شده است.
امروزه ساكسيفون در برنامه آموزشي بهترين آموزشگاه موسيقي جهان قرار دارد؛ و قطعات زيبايي با آن نواخته مي‌شود.
تاريخچه ساكسيفون
در سال 1841 ميلادي آدولف ساكس اولين بار ساكسيفون برنجي خود را به آهنگساز معروف، هكتور برليوز نشان داد. او در همان نگاه اول مجذوب ويژگي‌هاي منحصر به فرد و قدرت سازگاري اين ساز شد.
بر همين اساس در 12 ژوئن سال 1842 ميلادي، هكتور برليوز مقاله‌اي را در مجله “Journal des Debats” منتشر كرده و در آن ساز ساكسيفون را توصيف كرد. همين مقاله بود كه به سكوي پرتابي براي اين ساز به سمت شهرت و محبوبيت تبديل شد.
اگرچه آدولف ساكس در ابتدا قصد داشت كه ساكسيفون را به عنوان يك ساز اركستري به جهان معرفي كند؛ اما اين آرزو هرگز محقق نشد. چرا كه به عقيده مخالفين، ساكسيفون ابزار مناسبي براي ورود به اركستر نبود و دقت كافي براي نواختن نت‌هاي متداول اين سبك را نداشت.
البته نسخه اوليه اين ساز چنين نقيصه‌هايي را داشت و بعدها با تكامل مراحل توليد، ساكسيفون نيز دقت كافي براي ورود به اركسترهاي بزرگ جهان را پيدا كرد.
پيش برد ساكسيفون در جهان
سرانجام ساكسيفون در سال 1845 ميلادي به عنصر كليدي در همه گروه‌هاي موسيقي ارتشي تبديل شد. البته در آن زمان بسياري از گروه‌هاي موسيقي، مانند گروه موسيقي ارتش فرانسه، از سازهاي سنتي استفاده مي‌كردند.
بعد از گذشت حدود 75 سال، بالاخره اين ساز بادي خوش صدا به طيف‌هاي مختلف موسيقي، حتي در گروه‌هايي كه موزيك‌هاي رقص مي‌نواختند، راه پيدا كرد.
البته ساكسيفون براي اين كه بتواند به يك ساز همه كاره و خوش صدا تبديل شود بايد با صداي بلند ترومپت، صداي خشن درام، صداي رقص پا و صداي بلند صحبت كردن افراد در كافه‌ها رقابت مي‌كرد.
به همين منظور سازندگان ساكسيفون، دهانه خروجي صدا را كوچكتر و موازي‌تر ساختند؛ تا صداي خارج شده از اين ساز براي رقصيدن و همنوا شدن با سازهاي سبك جاز همخواني پيدا كند. همين اصلاح كوچك باعث شد كه بسياري از افراد، ساز ساكسيفون را فقط با موسيقي جاز بشناسند.
معروف‌ترين آهنگ‌هايي كه به كمك ساكسيفون نواخته شده‌اند
اين ساز در طول دوره حضور خود در هنر موسيقي، به سرعت تغييراتي را پشت سر گذاشت؛ و به يكي از سازهاي اصلي در سبك جاز تبديل شد. ساكسيفون آلتو محبوب‌ترين ساكسيفون موجود در ميان آهنگسازان و نوازندگان كلاسيك است.
در حال حاضر در موسيقي پاپ و راك نيز از اين ساز استفاده مي‌شود. نوازندگان بزرگي مانند جيمي دورس، چارلي بارنت و جاني هاگدز از گروه دوك الينگتون اين ساز را نواخته و در كنسرت‌هاي خود از ساكسيفون استفاده كردند.
موزيك‌هاي ساخته شده به كمك اين ساز، افراد زيادي را مسحور خود نمود؛ و ساكسيفون در بسياري از گروه‌هاي نمايشي نيز كاربرد پيدا كرد. اين ساز بعد از دهه 1950 ميلادي وارد جريان اصلي موسيقي در جهان شد.
بيتل ها و رولينگ استونز از ملودي‌هاي ساخته شده توسط ساكسيفون در آهنگ‌هايي مانند “Got You Got Into My My Life” و “Sugar Brown” استفاده كردند. مايكل بركر، وين شاتر، فرد ليپسيوس، بيل ايوانز و ده‌ها تن ديگر از جمله ساكسيفونيست‌هاي جديد و معروف جهان هستند.
در ادامه با بهترين آهنگ‌هايي كه در توليد آنها از ساز ساكسيفون استفاده شده است آشنا مي‌شويد:
- آهنگ Baker Street از جري رافري
- آهنگ Last Friday Night از كيتي پري
- آهنگ Careless Whisper از جورج مايكل
- آهنگ Money از پينك فلويد
اگر مي‌خواهيد به صورت تخصصي اين ساز را ياد بگيريد؛ پيشنهاد مي‌كنيم كه با مراجعه به بهترين آموزشگاه هاي موسيقي ايران و زير نظر نوازندگان مجرب اين ساز، چنين كاري را انجام دهيد. يادتان نرود كه ساكسيفون يكي از اعجاب برانگيزترين سازهاي موجود در جهان است كه هم مي‌توانيد براي رقصيدن و هم براي اوقاتي كه در كافه نشسته‌ايد و دل‌تان يك خلوت حسابي مي‌خواهد از آن استفاده كنيد.
بدون شك ساكسيفون اين روزها سازگارترين ساز موجود است و مي‌توانيد هر نوع موسيقي مانند قومي، كلاسيك، جاز، راك، پانك و غيره را با آن اجرا كنيد. توصيه مي‌كنيم كه حتما چند آهنگ شگفت‌انگيزي كه در بالا به آنها اشاره كرديم را گوش فرا دهيد و از جادوي ساكسيفون لذت ببريد.
آشنايي با تاريخچه ساز ويولن و روند تكامل ساخت اين ساز
كداميك از آموزشگاه هاي موسيقي براي من مناسبتر است؟
آيا همه افراد استعداد يادگيري موسيقي دارند؟
معرفي سازها و آهنگسازان معروف سبك كلاسيك در موسيقي غربي
معرفي مختصري از موسيقي جاز
معيارهاي مهم براي انتخاب ساز مناسب
ساز چنگ (هارپ) را بشناسيد