ساز چنگ (هارپ) را بشناسيد

اگر اين ساز را بيشتر بشناسيم متوجه مي‌شويم كه تا به امروز تا چه حدي در حقش اجحاف شده است. شايد حتي كمتر كسي باشد كه بداند نام ديگر ساز چنگ ، هارپ است. اگر هم بداند اطلاعات زيادي درباره اين ساز ندارد. چنگ يكي از سازهاي دوران باستان است كه در دسته بندي سازهاي زهي قرار دارد. اين ساز در گذشته‌هاي دور در كشور ايران در بين هنردوستان ساز محبوبي بوده است.

تاريخچه چنگ به حدود 6 هزار سال پيش برمي‌گردد. به عقيده بسياري قديمي‌ترين آوازه‌هاي اين ساز در خوزستان بوده است. امروزه اين ساز طرفداران بيشتري پيدا كرده، به طوري كه در كنسرت‌هاي سنتي احتمالا شاهد نوازنده‌اي براي اين ساز باشيم. اگر شما هم طرفدار اين ساز هستيد براي آموزش آن بايد به دنبال يك آموزشگاه موسيقي باشيد كه امكان آموزش اين ساز را به هنرجويان خود داشته باشد.

انواع چنگ (هارپ)

جالب است بدانيد چنگ انواع مختلفي دارد. شما تنها به ساختمان آن دقت كرده‌ايد كه تعدادي سيم بر روي چوب نصب شده باشيد. چنگ اركستري، سنتي، باستاني و چنگ تزييني از انواع اين ساز است.

اگر از لحاظ شكل ظاهري بخواهيم انواع آن را توضيح دهيم بايد بگوييم كه هارپ حدود 17 نوع تقسيم بندي دارد. هارپ زاويه دار، منحني، كندوگ، ون، چنگ لير و … از انواع چنگ‌هاست. چنگ لير به شكل حرف U ساخته مي‌شود و در يونان معروف است.

خريد چنگ

شايد با ديدن قيمت‌هاي ساز چنگ از يادگيري آن منصرف شويد. دليل قيمت زياد اين ساز، شدت دشواري در ساخت آن است. ساختمان چنگ به قدري پيچيده است كه گاهي قيمت آن را تا 4 ميليارد تومان هم بالا مي‌برد. اما نگران نباشيد؛ در صورتي كه به يادگيري اين ساز علاقمند باشيد مي‌توانيد آن را با قيمت‌هاي كمتري نيز خريداري كنيد.

در صورتي كه براي خريد ساز دچار سردرگمي شده‌ايد، به شما پيشنهاد مي‌كنيم با اساتيد با تجربه موسيقي و افرادي كه نواختن اين ساز را تجربه كرده‌اند، مشورت كنيد.

كوك كردن ساز هارپ

كوك كردن اين ساز بسيار مهم است. بهتر است هر چند روز يك بار چنگ را كوك كنيد. البته در صورتي كه كوك را جابجا كرده باشيد يا در معرض تغييرات آب و هوايي قرار گرفته باشد، بايد براي بهبود صداي آن، ساز را كوك كرده باشيد.

هر چقدر فاصله زماني براي كوك كردن هارپ كمتر باشد، نياز ساز براي كوك شدن كمتر خواهد بود. علاوه بر آن ديگر لازم نيست براي كوك كردن آن زمان و انرژي زيادي صرف كنيد.

آموزش چنگ

به طور كلي اين ساز يكي از گران‌ترين سازها براي يادگيري است. اگر بخواهيم از بابت ميزان سختي يا آساني يادگيري آن را بررسي كنيم، عده‌اي بيان كرده‌اند كه يادگيري اين ساز به مراحل يادگيري ساز پيانو شبيه است. اما عده‌اي هم بر اين باورند كه يادگيري اين ساز آسان‌تر از سازهايي مانند گيتار و ويولن است.

نوازندگان چنگ در ايران

گران قيمت بودن هزينه خريد اين ساز و يادگيري آن، دور از انتظار نيست كه ما را با تعداد محدودي نوازنده روبرو كند. فرزانه نوايي زاده اصفهان و متولد سال 1335 است. او آموزش خود را در طول تحصيل در هنرستان عالي موسيقي تهران سپري كرد و پس از آن توسط بورسيه تحصيلي توانست به كشور اتريش برود. او حدود 1 سال در ايران اقامت داشت و به آموزش چنگ در مدرسه عالي موسيقي پرداخت و پس از انقلاب اسلامي به همراه همسرش براي هميشه به اتريش سفر كرد.

آذرنوش صدر سالك، همسر مجيد انتظامي است. او از 10 سالگي با آموزش پيانو با دنياي موسيقي آشنا شد و در سن 12 سالگي آموزش چنگ را آغاز كرد. فتانه شاهين متولد شيراز است. او دوره‌هاي آموزش ساز چنگ را در ايتاليا، سوئيس و فرانسه گذراند و پس از آن در 2 شهر تهران و شيراز  شروع به آموزش اين ساز كرد. هنرجويان اين بانو هر ساله امتيازهاي درخشاني از مسابقات جهاني دريافت مي‌كنند.